Nasz Układ Słoneczny,
o Słońcu i planetach dla dzieci

• Układ Słoneczny, którego częścią jest Ziemia, jest tak nazywany, ponieważ wszystko co się w nim znajduje, krąży wokół Słońca.

   

  Słońce to gwiazda, bardzo, bardzo gorąca i bardzo duża - jest ponad 100 razy większa od Ziemi. Słońce znajduje się daleko od nas, dlatego wcale nie wydaje się duże. Dystans pomiędzy Ziemią a Słońcem wynosi około 150 milionów kilometrów. Nasza gwiazda jest też bardzo ciężka – jest około 333 tysiące razy cięższa od Ziemi. Naukowcy podają, że masa Słońca stanowi 99% masy całego Układu Słonecznego, czyli gdybyśmy po jednej stronie wagi postawili Słońce, a na drugiej planety, asteroidy i komety, to waga nawet by nie drgnęła.

  Na Ziemi jest jasno i ciepło dzięki procesom spalania odbywającym się na Słońcu – gigantyczna kula gorącej plazmy złożona głównie z wodoru i helu cały czas płonie osiągając temperaturę ponad 5 000 ^o C. Tylko dzięki dużej odległości Ziemi od Słońca i otaczającej nas bariery jaką jest atmosfera, do nas dociera przyjemne ciepło i światło, zamiast palącego żaru.

   

  Najbliższą Słońcu planetą jest Merkury. Jest to najmniejsza planeta Układu Słonecznego. Można go dostrzec z Ziemi gołym okiem. Wygląda jak jasna gwiazda świecąca nisko nad horyzontem tuż po zachodzie słońca. Powierzchnia Merkurego jest podobna do Księżyca. Jest skalista i posiada wiele kraterów. Ponieważ planeta ta nie ma atmosfery, panują na niej skrajne temperatury – od strony Słońca palący gorąc, w cieniu mroźne zimno. Człowiek nie mógłby wytrzymać na Merkurym ani minuty. Ciekawostką jest prędkość z jaką Merkury krąży wokół Słońca. Pełny obrót trwa 88 dni, podczas gdy Ziemia okrąża Słońce w 365 dni.
  
  

  Następną planetą od strony Słońca jest Wenus. Wielkością i siłą grawitacji zbliżona jest do Ziemi, ale warunki panujące na jej powierzchni są zdecydowanie inne. Jej atmosfera jest bardzo gęsta i złożona głównie z dwutlenku węgla, przez co temperatura sięga 460 ^o C. Jest to najgorętsza planeta Układu Słonecznego. Wizyta na tej planecie nie byłaby przyjemna, ale za to możemy ją obserwować na nocnym niebie. Wenus jest drugim pod względem jasności obiektem na niebie – zaraz po Księżycu. Ponieważ Wenus jest bliżej Słońca niż Ziemia, zawsze jest widoczna w niewielkiej odległości od niego. Na niebie planeta jest widoczna tylko przez około trzy godziny przed wschodem Słońca nad wschodnim horyzontem lub po zachodzie Słońca nad zachodnim horyzontem.
  
  

  Trzecią planetą od strony Słońca jest Ziemia. Jest jedynym miejscem Układu Słonecznego, na którym istnieje życie. Dzięki sprzyjającym warunkom, jak obecność wody, światła, atmosfery, która utrzymuje umiarkowaną temperaturę i tlen w powietrzu, rozwinęły się organizmy żywe i świat jaki znamy.
  
  

  Kolejnym przystankiem jest Mars zwany często „czerwoną planetą”. Kolor rdzawo-czerwony jaki widzimy podczas obserwacji z Ziemi, pochodzi z tlenku żelaza, który zalega na powierzchni tej planety. Mars jest mniejszy od Wenus i Ziemi, ale większy od Merkurego. Jest zimny i skalisty, z cienką warstwą atmosfery. Podczas bezzałogowych lotów na Marsa, stwierdzono obecność wody zarówno w postaci lodu, jak i słonej płynnej cieczy. Zwiększa to prawdopodobieństwo odkrycia życia u naszych kosmicznych sąsiadów. Być może kiedyś, człowiek odwiedzi tą planetę.
  
  

  Jowisz jest piąty w kolejności od Słońca. Jest największą z planet i nazywany jest gazowym gigantem. Składa się w trzech czwartych z wodoru i w jednej czwartej z helu, może posiadać także skaliste jądro złożone z cięższych pierwiastków. Powierzchnię planety, pokrywa kilka warstw chmur, układających się w charakterystyczne pasy widoczne z Ziemi. Ludzie nie wylądują na Jowiszu, ponieważ składa się głównie z gazu, a w jego atmosferze szaleją silne burze, znacznie mocniejsze niż te znane na Ziemi. Obserwowana od prawie 200 lat Wielka Czerwona Plama jest właśnie taką burzą, a jej średnica jest większa od średnicy Ziemi.
  
  

  Następnie docieramy do Saturna – planety z charakterystycznymi pierścieniami. Jest drugi po Jowiszu pod względem wielkości i podobnie jak on jest gazowym olbrzymem. Promień Saturna jest około 9 razy większy od promienia Ziemi. Pierścienie okalające planetę składają się głównie z lodu i odłamków skalnych. Saturn jest ostatnią planetą, którą można dostrzec z powierzchni Ziemi bez pomocy teleskopu.
  
  

  Uran to siódma w kolejności od Słońca planeta. Jak poprzedniczki jest gazowym olbrzymem. Jest trzecią pod względem wielkości i czwartą pod względem masy planetą naszego systemu.  Jego ułożenie jest unikatowe w Układzie Słonecznym, gdyż jego oś obrotu jest silnie nachylona i tam gdzie większość planet ma równik Uran ma bieguny. Atmosfera Urana składa się głównie z wodoru i helu, ale zawiera więcej zmrożonych substancji lotnych jak woda, amoniak i metan. To właśnie zawartość kryształków metanu w najwyższej warstwie chmur powoduje, że widzimy go jako niebieską planetę. Uran to najzimniejsze miejsce w Układzie Słonecznym. Jego minimalna temperatura to -224 ^o C.
  
  

  Bardzo podobny do Urana jest Neptun - ósma planeta Układu Słonecznego. Neptun to kolejny gazowy gigant i podobnie jak Uran posiada metan w swojej atmosferze – stąd jego niebieski kolor. Dzięki sondzie kosmicznej Voyager 2, która odwiedziła tą najodleglejszą planetę, wiemy, że po powierzchni Neptuna szaleją wiatry z prędkością 2100 km/h, a jego zewnętrzna atmosfera jest prawie tak zimna jak atmosfera Urana. Ponieważ Neptun znajduje się tak daleko od Słońca, jego orbita jest najdłuższa ze wszystkich planet. Pełen obrót Neptuna po orbicie wokół Słońca wynosi aż 165 lat.

  
  Poznaliśmy osiem planet Układu Słonecznego: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran i Neptun. Nasz Układ Słoneczny jest częścią galaktyki nazywanej Drogą Mleczną. Droga Mleczna zaś sąsiaduje z innymi potężnymi galaktykami, a co dalej znajduje się we Wszechświecie, badają naukowcy.