Emilia Morgan

Miś polarny czy brunatny
krótki audiobook do słuchania

- Maksiu! Słyszałeś? – Julka wpadła jak burza do pokoju brata. – Jadę w góry!

- W które? – Maks oderwał głowę od laptopa.

- Jak to w które? W najwyższe!

-W Himalaje?

- Nie w Himalaje tylko w Tatry. W najwyższe polskie góry.

- To uważaj na niedźwiedzie, mrrrr – mruczał ostrzegawczo Maks.

- Polarne? – Julka straciła nieco entuzjazmu.

- Ha, ha. Nie polarne tylko brunatne. W Tatrach żyją niedźwiedzie brunatne, ale nie bój się tak – Maks postanowił nieco siostrę uspokoić – niedźwiedzi jest coraz mniej, a spotkanie ich na szlaku to prawdziwa rzadkość.

- To czemu mnie straszysz? – Julka tupnęła nogą.

- Chcę cię tylko ostrzec. Jak zobaczysz w górach niedźwiedzia to nie podchodź do niego, żeby go pogłaskać albo zrobić mu zdjęcie. To nie jest Kubuś Puchtek tylko prawdziwy drapieżnik.

- To jak go spotkam, będę uciekać i głośno krzyczeć.

- To też nie jest dobry pomysł, bo niedźwiedź może pomyśleć, że właśnie ucieka mu zdobycz i zacznie cię gonić. Najlepiej jest zachowywać się cicho i powolutku się oddalić. Niedźwiedź pewnie zajęty będzie żerowaniem i nawet nie zwróci na ciebie uwagi.

- A jak zwróci, to gdzie mam uciekać? Na drzewo?

- Myślę, że miś lepiej sobie będzie radził na drzewie niż ty. Jeśli boisz się, że niedźwiedź pójdzie za tobą, a ty nie zdążysz się oddalić, to możesz ostatecznie zostawić mu swój plecak. Może się nim zainteresuje, zwłaszcza jeśli będzie w nim jakieś aromatyczne jedzenie.

- To powiem jutro Pani żebyśmy jednak nie chodzili po górach – Julka już była wystarczająco wystraszona.

- To po co pojedziecie w góry jak nie będziecie nigdzie chodzić? – zaśmiał się Maks. – Jeżeli będziecie chodzić w grupie to niedźwiedź się nawet do was nie zbliży. Poza tym, po górach nigdy nie chodzi się w nocy – zapamiętaj!

- No dobrze – Julka klapnęła przy łóżku – lepiej znać przeszkody niż być nieświadomym.

- Właśnie, a żebyś nie myliła niedźwiedzia brunatnego z polarnym to masz tu atlas zwierząt – Maks podał siostrze dużą książkę – i poszukaj teraz wiadomości o obu gatunkach.

Julka wzięła księgę i rozłożyła przed sobą. Szybko przekartkowała i zaraz zawołała:

- Już mam. Niedźwiedź brunatny – zaczęła czytać – to gatunek drapieżnego ssaka. Jego sierść jest ciemnobrązowa, choć czasami futro może być jaśniejsze. Niedźwiedź jest potężnie umięśniony i bardzo silny. Co dwa – trzy lata niedźwiedzica ma dwoje lub troje małych niedźwiedziątek, którymi opiekuje się ok. 1,5 roku, zwykle do kolejnego miotu. Po tym czasie młode niedźwiadki są już samodzielne. Niedźwiedź jest wszystkożerny - je nasiona, grzyby, ślimaki, dżdżownice, jaja ptaków, łowi ryby, a nawet poluje na leśne zwierzęta jak łosie czy jelenie. Niedźwiedź żeruje zwykle popołudniu. W nocy słabo widzi i raczej nie wychodzi na żer, chyba, że zwabi go zapach jedzenia. Na zimę przygotowuje sobie legowisko zwane gawrą i zapada w sen zimowy, z którego od czasu do czasu może się budzić. Wówczas jest głodny i niebezpieczny. Niedźwiedzie żyją samotnie, tylko w okresie godowym w parach. Zamieszkują Azję, północną część Europy i Amerykę Północną.

- No to już wiemy co nieco o niedźwiedziu brunatnym. Teraz poszukaj o niedźwiedziu polarnym.

- Już się robi – Julka przerzuciła dwie kartki – mam. Niedźwiedź polarny, to duży ssak drapieżny zamieszkujący Arktykę.

Julka przerwała na chwilę. – Maksiu, a Arktyka jest na północy czy na południu? Zawsze mi się myli z Antarktydą.

- Arktyka otacza biegun północny i obejmuje między innymi północne tereny Europy. W centrum Arktyki jest skuty lodem Ocen Arktyczny.

- Rozumiem, a na południu jest Antarktyda, która jest kontynentem i tam jest najzimniej na ziemi.

- Właśnie – przytaknął Maks. – Ale wracając do niedźwiedzi polarnych, to gdzie je można spotkać?

- W Arktyce – Julka zaczęła znowu czytać – Grube futro i warstwa tłuszczu chronią go przed zimnem. Sierść ma zazwyczaj kolor biały lub kremowy, przez co umożliwia zwierzęciu dobry kamuflaż. Poszczególne włosy niedźwiedzia są przezroczyste, a skóra jest czarna.  Niedźwiedź polarny jest bardzo dobrym pływakiem, i do przeżycia wystarczy mu to co złowi w wodzie i kra na której będzie dryfował. Jego głównym pożywieniem są foki, na które poluje w wodzie lub wyczekuje przy otworach lodowych, gdzie foki nabierają powietrze. Zimą polują także na ptaki, gryzonie, młode morsy a czasami nawet na renifery i inne niedźwiedzie. Latem, gdy dostępne są większe obszary, dieta niedźwiedzia staje się bardziej urozmaicona. Spożywa wtedy małe ssaki, ptaki zakładające gniazda na ziemi, jaja, lisy polarne, małe gryzonie jak również jagody, korzenie, wodorosty, trawy, małże i mchy.

Niedźwiedzie polarne są samotnikami, łączą się w pary na krótko, w kwietniu lub maju. Niedźwiedzica rodzi zwykle, w grudniu lub styczniu, dwa młode. Po urodzeniu są wielkości szczura. Rodzą się, bez sierści, ślepe i głuche. Kiedy po raz pierwszy wychodzą z legowiska na przełomie maja i kwietnia, są już wielkości kota. Legowisko jest miejscem zaskakująco ciepłym, panuje tam temperatura ok. 15 °C.

Julka zamknęła książkę i powiedziała z dumą.

- Teraz wiem już wszytko o niedźwiedziach.

- No, prawie wszystko – z uśmiechem poprawił ją Maks. – To jakiego niedźwiedzia można spotkać w Tatrach?

- Brunatnego!